TIKINIRCASINA YEME BOZUKLUĞU (BINGE EATING DISORDER) VE ONLINE BESLENME DESTEĞİYLE TEDAVİ YAKLAŞIMI
Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu (TYB), bireyin kısa sürede büyük miktarda yiyecek tükettiği ve bu davranışı üzerinde kontrol sağlayamadığı bir yeme bozukluğudur. Bulimia Nervoza’dan farklı olarak kişi bu yeme ataklarından sonra kusma, müshil kullanımı veya aşırı egzersiz gibi telafi davranışlarına başvurmaz. Bu durum hem fiziksel sağlık sorunlarına hem de yoğun suçluluk ve utanç duygularına yol açar.
Erken müdahale, yaşam kalitesini artırmak ve sağlık risklerini azaltmak açısından kritik öneme sahiptir. Bu süreçte online diyetisyenlik gibi modern destek sistemleri, etkili ve ulaşılabilir çözümler sunmaktadır.
1. Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu (TYB) Nedir?
TYB, DSM-5 tanı kriterlerine göre aşağıdaki belirtilerle tanımlanır:
* Belirli bir zaman diliminde (genellikle 2 saatten kısa sürede) olağan dışı miktarda yemek yeme
* Yeme davranışını kontrol edememe hissi
* Tıkınırcasına yemenin ardından yoğun suçluluk, pişmanlık, utanç
* Yeme sırasında çok hızlı yeme, fiziksel olarak rahatsız olana kadar yeme
* Aç olmadan yeme ve yalnızken yeme eğilimi
Bu davranışlar haftada en az 1 kez olacak şekilde 3 ay veya daha uzun süredir devam ediyorsa, tanı konabilir.
2. Kimlerde Görülür?
TYB her yaştan bireyde görülebilir ancak en sık:
* Ergenlik sonu ve yetişkinlikte
* Kadınlarda biraz daha yaygın olmakla birlikte erkeklerde de sık rastlanır
* Duygusal stres, depresyon, anksiyete bozuklukları olanlarda
* Düşük benlik saygısı ve beden algısı bozukluğu yaşayanlarda
Ayrıca sık sık diyet yapmış bireylerde bu bozukluk gelişebilir; "yasaklı gıdalar" ve aşırı kısıtlayıcı beslenme sonrasında ani yeme atakları yaşanabilir.
3. Online Diyetisyenlik ile Beslenme Desteği
TYB'nin tedavisinde psikolojik destek ile birlikte beslenme düzeninin sağlıklı şekilde yeniden yapılandırılması çok önemlidir. Bu noktada online diyetisyenlik, birçok avantaj sunarak bireyin tedavi sürecine uyumunu kolaylaştırır.
Online Diyetisyenlik ile Hedeflenenler:
* Öğün düzeninin kurulması: Ana ve ara öğünlerle açlık krizlerinin önlenmesi
* Yeme günlükleri ile atakların izlenmesi: Ne zaman, ne yendi, hangi duygu ile?
* Duygusal yeme ile fiziksel açlığın ayırt edilmesi
* Yasaklayıcı değil, esnek ve sürdürülebilir beslenme planı oluşturulması
* Kilo değil, davranış odaklı yaklaşım: Suçluluk yerine farkındalık geliştirme
Online desteğin avantajları:
* Kişi kendini daha rahat ifade edebilir, utanmadan destek alabilir
* Zamandan ve mekândan bağımsız erişilebilirlik
* Sürekli takip ve birebir danışmanlık ile motivasyonun korunması
4. Destekleyici Terapi Yaklaşımları ile Kombine Edilmelidir
Beslenme planı tek başına yeterli değildir; mutlaka psikolojik destekle entegre edilmelidir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), bireyin otomatik düşüncelerini fark etmesi ve duygusal yeme alışkanlıklarını değiştirmesi açısından oldukça etkilidir.
Online diyetisyen, danışanı gerektiğinde psikolog ya da psikiyatristle yönlendirerek tedavinin bütüncül şekilde ilerlemesini sağlayabilir.
Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu, sadece yeme davranışını değil, kişinin yaşam kalitesini ve ruh sağlığını da derinden etkiler. Ancak doğru yaklaşımlar ve uzman desteğiyle yönetilebilir bir durumdur. Online diyetisyenlik, kişiye özel, empatik ve sürdürülebilir bir destek sunarak hem davranışsal değişimi teşvik eder hem de bireyin kendini güvende hissetmesini sağlar.
Yeme bozuklukları utanılacak bir durum değil, tedavi edilmesi gereken sağlık sorunlarıdır. Destek almak, iyileşmenin ilk adımıdır.